Η δυσανεξία στη λακτόζη προκαλείται από την έλλειψη του ενζύμου λακτάση. Η λακτάση είναι ένα ένζυμο που βρίσκεται φυσιολογικά στο λεπτό έντερο και διασπά τη λακτόζη, ένα κύριο συστατικό του γάλακτος. Η λακτόζη είναι υδατάνθρακας και δίνει στο γάλα τη γλυκιά του γεύση.
Τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη έχουν χαμηλότερα επίπεδα λακτάσης από το συνηθισμένο, με αποτέλεσμα να μην γίνεται σωστά η πέψη του γάλακτος(δεν διασπάται η λακτόζη). Όταν το άτομο καταναλώσει γαλακτοκομικά με σημαντική ποσότητα λακτόζης, πχ πάνω από 12 γρ (όσο περιέχει ένα ποτήρι γάλα) έχει ενοχλήσεις μετά την κατανάλωση τους όπως φούσκωμα, πόνος στην κοιλιά, κράμπες στην κοιλιά, διάρροια κλπ.
Πολλές φορές το άτομο στην παιδική ηλικία έχει φυσιολογικά επίπεδα λακτάσης στο έντερο, δηλ η πέψη του γάλακτος γίνεται φυσιολογικά ενώ όταν μεγαλώσει ( ενήλικη ζωή) τα επίπεδα αυτά πέφτουν. Τότε το άτομο εμφανίζει τις ενοχλήσεις που προαναφέρθηκαν. Ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν ότι είναι πιθανό να πρόκειται για φυσιολογική εξέλιξη του οργανισμού.
Κάποιοι άλλοι λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν στην δυσανεξία στο γάλα είναι μολύνσεις στο λεπτό έντερο, υποθρεψία, σε άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, σε άτομα που φέρουν τον ιό HIV, καθώς και σε άτομα που για μεγάλο χρονικό διάστημα σιτίζονταν μόνο με ορό πχ κάποιος που νοσηλεύτηκε σε νοσοκομείο.
Επειδή όπως αναφέρθηκε τα άτομα με δυσανεξία έχουν χαμηλά επίπεδα λακτάσης μπορούν να δοκιμάζουν να καταναλώσουν μικρές ποσότητες γαλακτοκομικών πχ 100 ml γάλα. Σε κάποιες περιπτώσεις ο οργανισμός μπορεί να ανταποκριθεί και σταδιακά να ανεβούν τα επίπεδα της λακτάσης.
Ακόμα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση πχ γιαούρτι, επιδόρπιο γιαουρτιού, τυρί, κεφίρ έχουν χαμηλότερα επίπεδα λακτόζης από το γάλα και είναι συνήθως πιο ανεκτά από τον οργανισμό (σε λογικές πάντα ποσότητες). Επιπλέον κυκλοφορούν στην αγορά ειδικά γάλατα με λιγότερη λακτόζη(70% λιγότερη λακτόζη).
Επίσης υπάρχουν προϊόντα από σόγια (γάλα σόγιας , τόφου). Δεν είναι γαλακτοκομικά προϊόντα, όμως η γεύση τους μοιάζει με τα γαλακτοκομικά. Δεν περιέχουν καθόλου λακτόζη.
Ιωάννα Γ. Παπαγιαννοπούλου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
www.ediatrofi.gr