Πρώτη δημοσίευση Πέμπτη, 9 Αυγούστου 2012, Θέματα Διατροφής

Με αφορμή ορισμένα δημοσιεύματα για τη Sasha Kennedy, μια γυναίκα που ισχυρίζεται ότι πίνει γύρω στα 25 λίτρα νερό ημερησίως (αν και αυτό είναι αμφισβητίσιμο) και έχει αποκτήσει εμμονή με αυτό θα μιλήσουμε για τις ανεπιθύμητες ενέργειες που επιφέρει η υπερβολική κατανάλωση νερού. 

Θα αναρωτηθεί κανείς, μπορεί να μας βλάψει κάτι τόσο αθώο όσο το νερό; Και όμως γίνεται - σε μεγάλες ποσότητες το αθώο νερό μετατρέπεται σε δηλητήριο για τον οργανισμό.


Οι διεθνείς συστάσεις προτείνουν την καθημερινή λήψη ενός με ενάμιση λίτρου νερού ημερησίως, ενώ ο οργανισμός μας προσλαμβάνει κι άλλα υγρά μέσα από χυμούς, αφεψήματα αλλά και τρόφιμα (πχ φρούτα, λαχανικά). Σε ειδικές καταστάσεις μπορεί να απαιτούνται μεγαλύτερες ποσότητες πχ σε πολύ ζεστό περιβάλλον, για εγκύους, θηλάζουσες αθλούμενους που φτάνουν μέχρι τα 2 , ακόμα και 2,5 λίτρα.

Ωστόσο οι υπερβολικές ποσότητες (πάνω από 2 λίτρα για φυσιολογικές καταστάσεις) μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπιθύμετες ενέργεις, ακόμα και στο θάνατο.

Ανεπιθύμετες ενέργειες από την υπερκατανάλωση νερού:

• συχνοουρία/πολυουρία
• διαταραχές στον ύπνο (λόγω της συχνοουρίας)
• υπονατριαιμία και γενικά χαμηλοί ηλεκτρολύτες στο αίμα
• απώλεια υδατοδιαλυτών βιταμινών
• αύξηση αρτηριακής πίεσης
• πρήξιμο
• οίδημα στον εγκέφαλο
• θάνατος

Η υπερβολική πόση νερού μπορεί να συμβεί λόγω λαθεμένων αντιλήψεων όπως ότι το νερό αδυνατίζει , διώχνει την κυτταρίτιδα ή "αποτοξινώνει". Άλλοι το κάνουν λόγω ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής (βλ. Sasha Kennedy). Τέλος υπάρχουν και ορισμένες ιδιάζουσες περιπτώσεις πχ συμμετοχή σε διαγωνισμούς. 

Βέβαια εάν η συγκεκριμένη κυρία πίνει όσο νερό ισχυρίζεται τότε θα είχε ήδη πέσει σε κώμα λόγω εγκεφαλικού οιδήματος, οπότε είναι πιθανό να υπερβάλει σχετικά με τις ποσότητες. 


 Ορισμένες περιπτώσεις που έχουν απασχολήσει τα ΜΜΕ

2005  Matthew Carrington 
Έχασε τη ζωή του μετά από πόση 25 γαλονιών νερού, κατά τη διάρκεια μιας τελετής "μύησης" σε μια ανεπίσημη αδελφότητα του πανεπιστημίου.

2007 Jacqueline Henson  
Έπεσε σε κώμα και τελικα απεβίωσε μετά την κατανάλωση 2 λίτρων νερού ημερησίως στην προσπάθεια της να χάσει βάρος.

2007 Jennifer Strange
Συμμετείχε σε διαγωνισμό ραδιοφωνικού σταθμού (Hold Your Wee for a Wii) όπου έπρεπε να πιει μεγάλες ποσότητες νερού χωρίς να ουρήσει. Πέθανε μερικές ώρες μετά το διαγωνισμό.



Φυσικά υπάρχουν κι άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις, εάν το ψάξει κανείς. Το μυστικό είναι σε όλα να υπάρχει μέτρο. Θυμηθείτε: ακόμα και το φάρμακο γίνεται φαρμάκι, εάν ληφθεί σε μεγάλες δόσεις.

Ιωάννα Γ. Παπαγιαννοπούλου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
ediatrofi.gr

Πρώτη δημοσίευση 17/6/2010

'Όταν μία γυναίκα είναι έγκυος συνηθίζει να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή της καθώς γνωρίζει ότι μπορεί να επηρεάσει θετικά ή αρνητικά την υγεία του μωρού της και της ίδιας. Ωστόσο είναι επίσης σημαντική η κατάσταση θρέψης αλλά και το βάρος της γυναίκας πριν την εγκυμοσύνη.

Γυναίκες με σωματικό βάρος χαμηλότερο από το φυσιολογικό έχουν λιγότερες πιθανότητες να συλλάβουν. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν γυναίκες που έχουν ακολουθήσει στερητικές δίαιτες, πάσχουν από διαταραχές πρόσληψης τροφής ή έχουν χάσει βάρος λόγω ασθένειας.

Αντίστοιχα υπέρβαρες γυναίκες μπορεί να είναι υπογόνιμες καθώς λόγω του επιπλέον βάρους μεταβάλλεται η αναλογία οιστρογόνων-τεστοστερόνης στον οργανισμό.

Επιπλέον έχει σημασία η ποιότητα της διατροφής. Για παράδειγμα θεωρείται ότι η κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων (πχ φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης) βοηθούν στην γονιμότητα περισσότερο από την κατανάλωση απλών (άσπρο ψωμί, μακαρόνια, ρύζι, κρουασάν κ.α).

Επίσης, σύμφωνα με μελέτες, συμβάλλει  θετικά η κατανάλωση γαλακτοκομικών με πλήρη λιπαρά. Ακόμα συνίσταται  η κατανάλωση ψαριών, ξηρών καρπών και ελαιολάδου, που περιέχουν ω3 και ω6, ωφέλιμα λίπη για τον οργανισμό.

Από την άλλη καλό θα ήταν να αποφεύγεται η υψηλή πρόσληψη ζωικής πρωτεΐνης, πχ. όπως στη δίαιτα τύπου Άτκινς, καθώς και η πρόσληψη τρανς λιπαρών οξέων. Τα τρανς λιπαρά βρίσκονται στις τηγανητές πατάτες, στα μπισκότα, τα κέικ, τα κρουασάν και γενικά στα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Η έλλειψη βιταμίνης Β12 φαίνεται ότι συνδέεται με την υπογονιμότητα και ενδεχομένως με αποβολή του εμβρύου. Τέτοια έλλειψη μπορεί να παρατηρηθεί σε γυναίκες που ακολουθούν αυστηρή χορτοφαγική διατροφή.

Μία ακόμα σημαντική βιταμίνη είναι το φυλλικό οξύ (ή φολικό οξύ). Πρόκειται για μία βιταμίνη που βρίσκεται κυρίως στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά- εξ ου και η ονομασία του- η οποία έχει μεγάλη σημασία στην πρόληψη διάφορων σημαντικών παθήσεων και ανωμαλιών της σπονδυλικής στήλης και του νευρικού συστήματος στα νεογέννητα. Λόγω της σπουδαιότητας της  προτείνεται όχι μόνο να λαμβάνονται συμπληρώματα φυλλικού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλά και πριν. 

Τέλος τα αυξημένα επίπεδα μίας ουσίας που ονομάζεται ομοκυστεΐνη στο πλάσμα του αίματος ενδεχομένως να μειώσουν την πιθανότητα εγκυμοσύνης. Τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης μπορεί να ανέβουν λόγω ανεπαρκούς πρόσληψης ή απορρόφησης βιταμινών όπως είναι η Β12, Β6, η Β2 και το φυλλικό οξύ. Ακόμα έχει βρεθεί ότι η ομοκυστεϊνη μπορεί να αυξάνεται με την κατανάλωση καφέ και αλκοόλ και από το κάπνισμα. Επίσης μπορεί να αυξάνεται από την ύπαρξη ορισμένων παθήσεων.


Συμπεράσματα

Αν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος στο προσεχές διάστημα κάντε μία υγιεινή διατροφή, πλούσια σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά (φυσικές πηγές βιταμινών),βάλτε στο πρόγραμμα προϊόντα ολικής άλεσης, προτιμήστε τα γαλακτοκομικά που είναι πλήρη σε λιπαρά και αυξήστε την κατανάλωση ψαριών. Από την άλλη περιορίστε το κόκκινο κρέας και τα ζωικά λίπη εν γένει, αποφύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα και γλυκά, ελαττώστε τον καφέ και το αλκοόλ και κόψτε το κάπνισμα. Επίσης θα ήταν καλό να λάβετε συμπληρώματα φυλλικού οξέος μετά από συνεννόηση με το γυναικολόγο σας. Εάν είστε χορτοφάγος είναι πιθανό να χρειαστείτε συμπλήρωμα Β12 .

Φυσικά μία καλή διατροφή  δεν μπορεί να εγγυηθεί από μόνη της μία επιτυχή σύλληψη καθώς και την έκβαση της εγκυμοσύνης. Γι΄αυτό συμβουλευτείτε πρώτα το γυναικολόγο σας.

Ιωάννα Γ. Παπαγιαννοπούλου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
www.ediatrofi.gr

Η βιταμίνη Α είναι μία από τις πρώτες  βιταμίνες που ανακαλύφθηκαν (1913).  Άλλα ονόματα της βιταμίνης Α είναι ρετινόλη και αξηροφθόλη.

Απαντάται σε πολλά τρόφιμα ζωικής και φυτικής προέλευσης. Συνήθως πλούσια σε βιτ Α είναι τα λαχανικά με σκούρο πράσινο ή κίτρινο-πορτοκαλί χρώμα. Περίπου το 20% της βιταμίνης στα πράσινα και  30-35 % στα κίτρινα λαχανικά καταστρέφεται με το μαγείρεμα. Σε σχέση με άλλες βιταμίνες θεωρείται ανθεκτική.

Η βιταμίνη Α βρίσκεται στις τροφές με τη μορφή καροτενοειδών (προβιταμίνες).  Όταν καταναλώνουμε τροφές με καροτενοειδή ο οργανισμός της μετασχηματίζει σε (ενεργή) βιταμίνη Α.

Η βιταμίνη Α έχει σημαντικές λειτουργίες στον οργανισμό, όπως:

• βοηθά στην νυχτερινή όραση
• συμμετέχει στο σχηματισμό των οστών
• διατηρεί τα επιθηλιακά κύτταρα (πχ δέρμα, εσωτερικό γαστρεντερικού σωλήνα, πνεύμονα κλπ)
• και είναι αντιοξειδωτική

Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει έλλειψη της βιταμίνης έχουν παρατηρηθεί σοβαρές επιπτώσεις : σταδιακή απώλεια όρασης στο σκοτάδι, ευαισθησία σε λοιμώξεις και δερματικές βλάβες, ίσως σχετίζεται με καρκίνους σε πνεύμονες, έντερο & μαστούς. Τέλος, σε χώρες του τρίτου κόσμου, όπου η  έλλειψη μπορεί να είναι πολύ μεγάλη, καταστρέφεται ο κερατοειδής χιτώνας και τα άτομα οδηγούνται στην τύφλωση.

Από την άλλη, η υπερκατανάλωση -κυρίως μέσω κατάχρησης συμπληρωμάτων διατροφής- έχει κι αυτή κινδύνους: αίσθημα αδυναμίας, πονοκέφαλοι, ανορεξία, ναυτία, αρθραλγίες, τριχόπτωση, απολέπιση δέρματος, ασκίτης, και ηπατικές βλάβες.

Σε γενικές γραμμές, η βιταμίνη Α αποθηκεύεται στο σώμα σε ικανοποιητικές ποσότητες, επομένως η λήψη συμπληρωμάτων δεν είναι απαραίτητη, εκτός από περιπτώσεις παρατεταμένης ασιτίας.

Trivia : Το πρόσθετο τροφίμων E160e ή Βήτα-απο-8-καροτενάλη που χρησιμοποιείται ως φυσική χρωστική ουσία παράγεται από το καροτένιο, δηλ είναι πηγή βιταμίνης Α !

Τί είναι ο ψευδάργυρος (Zn)

Ο ψευδάργυρος (Zn) είναι ένα ιχνοστοιχείο, που το βρίσκουμε κυρίως σε ζωικές τροφές. Αλληλεπιδρά με περίπου 300 ένζυμα στον οργανισμό. Κύριες λειτουργίες του είναι:

• συμμετοχή στη δομή των πρωτεϊνών
  
• σημαντικός ρόλος στην έκφραση των γονιδίων και τη μεταγραφή
  
• συμμετοχή στη δομή των κυτταρικών μεμβρανών
• Ακόμα συμμετέχει στην αποστολή σήματος από το κύτταρο για απελευθέρωση ορμονών
• και το σήμα για τη μετάδοση των ωθήσεων των νεύρων

Καλές πηγές Zn

Πλούσια σε ψευδάργυρο είναι τα θαλασσινά πχ τα στρείδια, το κρέας (κόκκινο κρέας και πουλερικά), και τα ψάρια πχ σαρδέλλες. Για να καταλάβουμε πόσο πλούσια είναι τα θαλασσινά σε ψευδάργυρο, αξίζει να αναφέρουμε ότι 1 μόλις στρείδι μπορεί να καλύψει σχεδόν κατά 70% της ημερήσιες ανάγκες ενός ενήλικα. Φυτικά τρόφιμα πλούσια σε ψευδάργυρο είναι οι ξηροί καρποί, τα φασόλια και τα δημητριακά ολικής άλεσης. Ωστόσο πρέπει να αναφερθεί ότι ο ψευδάργυρος που βρίσκεται στα ζωικά τρόφιμα συνήθως απορροφάται καλύτερα.


Έλλειψη Zn

Η έλλειψη ψευδαργύρου είναι σπάνια. Κυρίως μπορεί να εμφανιστεί σε νήπια, τα οποία τρέφονται αποκλειστικά με γάλα. Επίσης, οι αλκοολικοί μπορεί να έχουν προβλήματα στο μεταβολισμό του ψευδαργύρου. Τέλος, έλλειψη μπορεί να παρατηρηθεί σε περιπτώσεις ορισμένων νοσημάτων. Τα συμπτώματα έλλειψηςψευδαργύρου είναι :

• μειωμένη όρεξη
• δυσγευσία
• αλωπεκία
  
• αργή επούλωση των τραυμάτων
• βλάβες του δέρματος
  
• πεσμένο ανοσοποιητικό
• μειωμένη ανάπτυξη των παιδιών πχ χαμηλό ύψος, καθυστερημένη ανάπτυξη χαρακτηριστικών του φύλου
  

Υπερκατανάλωση Zn

Η υπερκατανάλωση ψευδαργύρου επιφέρει ποικίλα και ενίοτε σοβαρά συμπτώματα όπως:

• αύξηση χοληστερόλης
• μείωση απορρόφησης σιδήρου
• μείωση απορρόφησης χαλκού
• κοιλιακοί πόνοι
• εμετοί
• διάρροια
• νεφρική ανεπάρκεια
• βλάβη ήπατος
• κώμα
• θάνατος
  

Η υπερκατανάλωση μπορεί να συμβεί από υπερβολική λήψη συμπληρωμάτων διατροφής. Εκτός από τη διατροφική οδό όμως, υπάρχουν κι άλλοι τρόποι εισόδου του ψευδαργύρου στο σώμα. Έχει παρατηρηθεί επιμόλυνση με ψευδάργυρο σε ασθενείς που υφίστανται αιμοκάθαρση. Τέλος, δηλητηρίαση από ψευδάργυρομπορεί να παρατηρηθεί σε άτομα που κάνουν οξυγονοκολλήσεις, μέσω των αναθυμιάσεων.

Ιωάννα Γ. Παπαγιαννοπούλου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
www.ediatrofi.gr

Η περίοδος των διακοπών είναι συνήθως μία ξένοιαστη περίοδος, όπου αφήνουμε τον εαυτό μας ελεύθερο και ξεφεύγουμε από τις συνήθειες του χειμώνα. Αυτό σημαίνει ότι αλλάζουν και οι διατροφικές μας συνήθειες, όχι όμως πάντα με ευχάριστα αποτελέσματα στη σιλουέτα μας. Προκειμένου να μην επιστρέψουμε από τις διακοπές βαρύτεροι ακολουθούμε μερικές πρακτικές συμβουλές.

Διατηρώ τη γραμμή μου

• Ξεκινήστε τη μέρα σας με ένα καλό πρωινό από το ξενοδοχείο πχ γάλα με δημητριακά ή φρυγανιές με μέλι αλλά αντισταθείτε στους "πειρασμούς" του μπουφέ χπ αυγά, μπέικον, κρουασάν
• Έχετε μαζί σας αποξηραμένα φρούτα ή/και ξηρούς καρπούς, έτσι θα αποφύγετε να αγοράσετε έτοιμα σνακ όπως τυρόπιτες, πίτσες, κρουασάν κλπ
• Αγοράστε φρέσκα φρούτα από τους τοπικούς εμπόρους
• Πίνετε άφθονο νερό
• Προτιμήστε τους φυσικούς χυμούς από τα αναψυκτικά και τις μπύρες
• Δοκιμάστε την κουζίνα της περιοχής που επισκέπτεστε αλλά με μέτρο. Αποφύγετε τα τηγανητά και τις βαριές σάλτσες.
• Οι μερίδες των εστιατορίων συνήθως είναι μεγαλύτερες από αυτές που σερβίρουμε στο σπίτι: αν συμβαίνει αυτό μοιραστείτε τη μερίδα σας με την παρέα σας.
• Προτιμήστε φρέσκο ψάρι και θαλασσινά
• Να παραγγέλνετε μεγάλες σαλάτες και να τις τρώτε πριν το κυρίως πιάτο
• Μην προσθέτετε αλάτι στα φαγητά
• Αντί για παγωτά επιλέξτε γρανίτα ή σορμπέ

Μερικές συμβουλές για "ανώδυνες" διακοπές

• Αποφύγετε την αγορά τροφίμων και χυμών που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο
• Να προτιμάτε φαγητά που παρασκευάζονται την ώρα της παραγγελίας (φαγητά της ώρας-ψητά, φρεσκοστυμμένοι χυμοί, φρέσκια σαλάτα) παρά φαγητά που είναι έτοιμα από πριν πχ έτοιμα σάντουιτς, μαγειρευτά, έτοιμες σαλάτες (salad bar) κλπ  
• Μην αγοράζετε παγωτά που εμφανίζουν ελαττώματα στη συσκευασία τους (παραμορφωμένες ή διερρηγμένες συσκευασίες κ.λ.π.) 
• Μην καταναλώνετε παγωτά που περιέχουν μεγάλους παγοκρυστάλλους καθώς είναι ένδειξη ότι το προϊόν κάποια στιγμή αποψύχθηκε
• Μην καταναλώνετε ψάρια και κρέατα που είναι άψητα στο εσωτερικό τους. 
• Φαγητά που δεν καταναλώθηκαν 2 ώρες μετά την αγορά τους και δεν τοποθετήθηκαν στο ψυγείο πρέπει να πετιούνται
• Μην αφήνετε τρόφιμα μέσα στο αυτοκίνητο, καθώς μπορούν να αλλοιωθούν λόγω της ζέστης
• και πάνω απ΄ όλα να πλένετε τα χέρια σας πριν το φαγητό

Ιωάννα Γ. Παπαγιαννοπούλου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
www.ediatrofi.gr

Η στέβια είναι ένα είδος φυτού που μας έρχεται από την Νότια και την Κεντρική Αμερική. Μία σημαντική ιδιότητα του φυτού είναι η γλυκιά του γεύση. Τα εκχυλίσματα της στέβιας είναι 40 έως 300 φορές πιο γλυκά από τη ζάχαρη !Παράλληλα φαίνεται ότι η γλυκιά γεύση της στέβιας διαρκεί περισσότερο.

Όταν ο Παραγουανός (Ελβετικής καταγωγής) βοτανολόγος Moises Santiago Bertoniανακάλυψε το φυτό το 19ο αιώνα, είπε (1):

"Αν βάλει κανείς στο στόμα ένα μικρό κομματάκι φύλλο ή κλαδάκι, θα εκπλαγεί από την παράξενη και εντονότατη γλυκύτητά του. 'Ενα κομματάκι λίγων τετραγωνικών χιλιοστών φτάνει για να κρατήσει το στόμα γλυκό για μια ώρα. Λίγα μικρά φύλλα αρκούν για να γλυκάνουν ένα φλυτζάνι δυνατού καφέ ή τσαγιού"

Λόγω της γλυκύτητας της αλλά και της ανθεκτικότητας της στις υψηλές θερμοκρασίες η στέβια και τα παράγωγά της χρησιμοποιούνται ως γλυκαντικά στα τρόφιμα , αντί για τη ζάχαρη που αποδίδει περισσότερες θερμίδες. Ορισμένες χώρες που χρησιμοποιούν τη στέβια είναι η Ιαπωνία, οι ΗΠΑ, η Βραζιλία, η Ελβετία, η Αυστραλία , το Μεξικό, ο Καναδάς και άλλες. (1, 6)

Μέχρι στιγμής δεν έχουν βρεθεί αποδείξεις ότι η χρήση της στέβιας έχει δυσμενείς επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό. (1,3,6)

Ακόμα σύμφωνα με κάποιες έρευνες η στέβια βοηθά στον γλυκαιμικό έλεγχο και έχει αντι-υπερτασική δράση. Ωστόσο χρειάζεται περισσότερη διερεύνηση προκειμένου να τεκμηριωθεί. (1,5)

Η στέβια μπορεί να χρησιμοποιηθεί φρέσκια (φύλλα στέβιας), αποξηραμένη (πχ σε τσάι) ή σε μορφή εκχυλίσματος .


Πρόσφατα (14/04/2010) η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια στα Τρόφιμα- EFSA εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τη χρήση της στέβιας και των προϊόντων της. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα οι ουσίες της στέβιας δε θεωρούνται καρκινογόνες ή τοξικές ούτε φαίνεται να επηρεάζουν την ανάπτυξη των παιδιών, ούτε κάποια άλλη παρενέργεια έχει σημειωθεί. (3)

Τώρα είναι στο χέρι της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εγκρίνει ή να απορρίψει την χρήση της στέβιας στις χώρες-μέλη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η καλλιέργεια της στέβιας θεωρείται ότι μπορεί να αντικαταστήσει την καλλιέργεια του καπνού στην Ελλάδα, καθώς η δεύτερη σταδιακά περιορίζεται. (2)


λέξεις κλειδιά: στέβια, στεβια, stevia, στεβιόλη, στεβιολη, γλυκαντικές ουσίες, ζάχαρη υποκατάστατα, γλυκαντικεσ ουσιεσ


Σχετικοί σύνδεσμοι

1. Η χημική ένωση του μήνα : στεβιόλη , Πανεπιστήμιο Αθηνών, 10/2008
2. Μετά τον καπνό, η στέβια. Το μέλλον της καλλιέργειας στην ΕλλάδαΑγρότυπος, 3/10/2007
3. EFSA evaluates the safety of steviol glycosides , EFSA, 14/04/2010
4. FDA approves 2 new sweeteners, New York Times, 17/12/2008
5. Safety evaluations of certain food additives,World Health Organization, 2006
6. Stevia Wikipedia

 Ιωάννα Γ. Παπαγιαννοπούλου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
www.ediatrofi.gr

Το άρθρο αυτό είναι βασισμένο στη δημοσίευση του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA ) 6 Tip-offs to Rip-offs: Don't Fall for Health Fraud Scams.

"σούπερ τροφές", "Πανίσχυρο φάρμακο κατά του καρκίνου" "δυναμωτικό συμπλήρωμα", "λιποδιαλυτικό τσάι" 
"φυτικό  αφροδισιακό", "ενίσχυση της ανδρικής σεξουαλικής δραστηριότητας", "θεραπεία της φαλάκρας" κλπ

Τα βλέπουμε συχνά στις διαφημίσεις. Μας τα δείχνουν οι πλασιέ. Τα συστήνει και η γειτόνισσα, που τις τα έδωσε η κουμπάρα που τα πήρε από μια φίλη. Κάποιες φορές βρίσκουν το δρόμο τους μέχρι τα ράφια ενός φαρμακείου ή ενός καταστήματος καλλυντικών.

Πόσο ασφαλή είναι όμως αυτά τα προϊόντα; Μήπως είναι πολύ καλά για να είναι αληθινά;  Για να ξεχωρίσεις την απάτη δες τα 6 βασικά σημάδια που πρέπει να σε βάζουν σε σκέψεις:

1. Το προϊόν που τα κάνει όλα. Όσες περισσότερες δράσεις υπόσχεται το προϊόν τόσο λιγότερο είναι πιθανό να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. αν οι δράσεις του επεκτείνονται σε περισσότερους από έναν τομέα. Ακόμα δε, εάν οι δράσεις του είναι αντίθετες μεταξύ τους. Πχ το Χ προϊόν* ρίχνει την πίεση, βοηθά στην αθλητική απόδοση, θεραπεύει τις αλλεργίες, δίνει ενέργεια, μειώνει το άγχος, θεραπεύει τις ιώσεις, επιδρά στη λειτουργία της καρδιάς και του ουροποιητικού συστήματος, ρίχνει τα νεύρα, συμβάλλει στην καλή λειτουργία του εντέρου, βοηθά στην διατήρηση του σωματικού βάρους,  αυξάνει την όρεξη, καταπολεμά το απόστημα δοντιού και αυξάνει τη γονιμότητα.  Άλλωστε το λέει και η παροιμία λέει:" όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα μικρό καλάθι". 
   
2. Προσωπικές μαρτυρίες. Δηλώσεις  χαμογελαστών ανθρώπων με αυτοπεποίθηση: "με αυτό το προϊόν έχασα 10 κιλά σε 2 εβδομάδες", "χάρη στο Ψ προϊόν έσωσα τα μαλλιά μου", "θεράπευσα το διαβήτη μέσα από αυτό το βιβλίο" κλπ. Όμως ποιοί είναι αυτοί οι χαμογελαστοί άνθρωποι; Τους γνωρίζουμε ; Γιατί να τους εμπιστευτούμε; Ποιός μας διαβεβαιώνει ότι οι μαρτυρίες αυτές είναι αληθινές; Οι προσωπικές μαρτυρίες μπορούν εύκολα να κατασκευαστούν πχ ψευδείς δηλώσεις, χρήση photoshop κλπ. Εμπιστευτείτε προϊόντα που στηρίζονται σε ερευνητικά δεδομένα και όχι ψεύτικες διηγήσεις.
   
3. Υπερβολικά γρήγορη απόδοση. Λόγου χάριν, θα χάσεις 10 σε 1 εβδομάδα, σε 1 μήνα θα θεραπευτείς για πάντα από το χρόνια νόσημα που σε ταλαιπωρεί κ.ο.κ Μια άλλη παροιμία μας θυμίζει " Το καλό πράγμα αργεί να γίνει".
   
4. Φυτικό προϊόν. Η πιο συχνή παρανόηση του καταναλωτικού κοινού είναι ότι φυτικό=φυσικό. Λάθος! Το φυτικό προϊόν δεν είναι απαραίτητα φυσικό, μπορεί άνετα να περιέχει συντηρητικά, χρωστικές ουσίες, και άλλα πρόσθετα εφόσον προέρχονται έχουν φυτική προέλευση. Η δεύτερη παρανόηση σχετικά με τα φυτικά προϊόντα είναι ότι είναι εξ ορισμού ακίνδυνα. Ας θυμηθούμε πόσα δηλητήρια υπάρχουν στη φύση πχ δηλητηριώδη μανιτάρια, δηλητηριώδης κισσός, δηλητήριο φιδιών και άλλα. Επειδή κάτι είναι φυτικό δε σημαίνει ότι αδύνατο να εμφανιστούν παρενέργειες ή να αλληλεπιδράσει με τη φαρμακευτική σας αγωγή.. Μιλήστε πρώτα με το γιατρό σας πριν καταναλώσετε κάποιο φυτικό σκεύασμα.Τέλος , δε λείπουν και οι περιπτώσεις, όπου, ενώ στη συσκευασία αναγράφεται η φράση " φυτικό προϊόν" το προϊόν είναι νοθευμένο με άλλες ουσίες ( βλέπε την κατηγορίαανακοινώσεις ΕΟΦ , όπου περιλαμβάνονται δελτία τύπου για νοθευμένα προϊόντα με απαγορευμένες δραστικές ουσίες πχ σιβουτραμίνη, sildenafil, ακόμα και ιονίζουσα ακτινοβολία).
   
5. Θαυματουργή θεραπεία. "Πανίσχυρο φάρμακο κατά του καρκίνου", "η οριστική θεραπεία του διαβήτη", "διώξτε τα κιλά για πάντα με τη νέα επαναστατική μέθοδο". Αν είχε ανακαλυφθεί μια πρωτοποριακή θεραπεία δε θα το μαθαίνατε από τις ειδήσεις ή από το γιατρό σας , πριν το δείτε σε ένα διαφημιστικό φυλλάδιο;
   
6. Θεωρίες συνωμοσίας. Η απάντηση των κομπογιαννιτών στον προηγούμενο ερώτημα. "Οι φαρμακοβιομηχανίες συγκαλύπτουν την αλήθεια", "σκοτεινά συμφέροντα δεν αφήνουν το φάρμακο να κυκλοφορήσει" κλπ.Αυτές οι δηλώσεις προσπαθούν να αποσπάσουν την προσοχή από το γεγονός ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει με το προϊόν και να αποθαρρύνουν τον καταναλωτή να κάνει περισσότερες ερωτήσεις.

* πληροφορίες από περιγραφή πραγματικού προϊόντος


Extra Στο παρακάτω βιντεάκι ο Furious Pete μας δείχνει πώς μπορεί να δημιουργήσει κανείς τις γνωστές φωτογραφίες "Πριν και Μετά" με τις οποίες διαφημίζονται πολλά προϊόντα απώλειας βάρους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Pete πρώτα βγάζει την φωτογραφία "Μετά" , αφού έχει σηκώσει βάρη, έχει κάνει σολάριουμ, έχει ρίξει λάδι στο σώμα του και έχει στήσει επαγγελματικό εξοπλισμό για τη  φωτογράφηση. Πέντε ώρες μετά, αφού έχει φάει πολλά αλμυρά και έχει πιει πολλά αναψυκτικά (δηλ αλάτι για κατακράτηση υγρών και αναψυκτικά για πρήξιμο στην περιοχή της κοιλιάς) και έχει πρηστεί  βγάζει τη φωτογραφία "Πριν" . Για βελτιστοποίηση του αποτελέσματος δε διστάζει να χρησιμοποιήσει και λίγο photoshop :-)

Πρώτη δημοσίευση 26/7/2012, από το ιστολόγιο "Θέματα Διατροφής"

• Τί είναι η βιταμίνη Ε;

Πρόκειται για μία λιποδιαλυτή βιταμίνη. Αλλιώς λέγεται τοκοφερόλη ή αντιστειρωτική βιταμίνη. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για μία μόνο ουσία αλλά για μία ομάδα οκτώ ενώσεων.

• Τί κάνει η βιταμίνη Ε στον οργανισμό μου;

Η βιταμίνη Ε έχει -όπως όλες οι βιταμίνες- πολύ σημαντικές λειτουργίες στον οργανισμό.

Καταρχάς έχει αντιοξειδωτική δράση. Αυτό σημαίνει ότι προστατεύει τα λίπη από την οξείδωση (τάγγισμα), προστατεύει τα κύτταρα από τοξικές ουσίες, προστατεύει τη βιταμίνη Α και τη βιταμίνη C, καθώς και άλλες ωφέλιμες ουσίες για τον οργανισμό.

Εξαιτίας της αντιοξειδωτικής της δράσης, η τοκοφερόλη θεωρείται ότι μπορεί να παίζει ρόλο στην πρόληψη και ενδεχομένως στη θεραπεία ορισμένων παθήσεων όπως η αρθρίτιδα, ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο καταρράκτης, ο διαβήτης, η νόσος του Αλτσχάιμερ κ.α. Επίσης μπορεί να σχετίζεται με την καθυστέρηση της γήρανσης.

Άλλες δράσεις είναι ότι προστατεύει τα ερυθρά αιμοσφαίρια, συμβάλλει στην κυτταρική αναπνοή και τέλος συμβάλλει στη δημιουργία ορισμένων ενώσεων του σώματος π.χ. το DNA.

• Σε ποιές τροφές βρίσκεται η βιταμίνη Ε;

Η βιταμίνη Ε βρίσκεται σε πολλές τροφές και σε ικανοποιητικές ποσότητες. Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε τις τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνη Ε.


Καλές πηγές βιταμίνης Ε (τοκοφερόλη)

• Ελαιόλαδο και άλλα φυτικά έλαια
• Σπαράγγια
• Μαργαρίνες
• Αβοκάντο
• Πράσινα φυλλώδη λαχανικά
• Μοσχάρι
• Ηλιόσποροι κι άλλοι ξηροί καρποί
• Δημητριακά

• Ανεπάρκεια βιταμίνης Ε, ποιά είναι τα συμπτώματα;

Σε περίπτωση ανεπάρκειας βιταμίνης Ε παρατηρούνται

1. πρόβλημα στα ερυθροκύτταρα
2. αναιμία
3. επιβαρύνσεις σε διάφορα όργανα πχ πεπτικό σύστημα, ήπαρ(συκώτι) κλπ
4. βλάβες στο νευρικό, κυκλοφορικό και αναπαραγωγικό σύστημα

• Πότε εμφανίζεται ανεπάρκεια βιταμίνης Ε;

Σπάνια παρατηρείται ανεπάρκεια βιταμίνης Ε στον άνθρωπο. Κι αυτό γιατί:

1. Η βιταμίνη Ε βρίσκεται σε πολλές τροφές σε αρκετές ποσότητες
2. Αποθηκεύεται στο σώμα σε μεγάλες ποσότητες
3. Παραμένει στο σώμα για μεγάλο χρονικό διάστημα

Ανεπάρκεια βιταμίνης Ε μπορεί να παρουσιαστεί μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις:

1. άτομα που έχουν πρόβλημα με την απορρόφηση των λιπών πχ άτομα με παγκρεατίτιδα, στεατόρροια κλπ
2. άτομα σε κατάσταση ασιτίας
3. καθώς και σε πρόωρα μωρά
   

• Υπερκατανάλωση βιταμίνης Ε

Η βιταμίνη Ε είναι η λιγότερο τοξική από όλες τις βιταμίνες. Η υπερκατανάλωση δεν προκαλεί τόσο έντονα συμπτώματα όσο σε άλλες βιταμίνες ή το θάνατο. Ωστόσο είναι πιθανό, σε περίπτωση υπερκατανάλωσης, πχ υπερβολική λήψη συμπληρωμάτων, να μειωθεί η ικανότητα του οργανισμού να απορροφήσει άλλες λιποδιαλυτές βιταμίνες.

Ιωάννα Γ. Παπαγιαννοπούλου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Μία από τις πρώτες βιταμίνες που ανακαλύφθηκε είναι η θειαμίνη. Αλλιώς ονομάζεται βιταμίνη Β1 ή αντί beri beri αντιπολυνευριτιδική βιταμίνη.
θειαμίνη

Το 1880 ο Ιάπωνας επιστήμονας, Kanehiro Takaki θα παρατηρήσει ότι οι Ιάπωνες ναύτες, που τρέφονται σχεδόν αποκλειστικά με αποφλοιωμένο ρύζι, αναπτύσσουν μία ασθένεια που επιφέρει σοβαρές νευρολογικές επιπτώσεις, ακόμα και το θάνατο, που λέγεται beri beri, Αντίθετα οι Βρετανοί ναύτες και οι Ιάπωνες αξιωματικοί, οι οποίοι περιλαμβάνουν στη διατροφή τουςκρεας,  φρούτα και λαχανικά, δε νοσούν. Καταλαβαίνει ότι υπάρχει κάποιο θρεπτικό συστατικό στα τρόφιμα που κάνει τη διαφορά.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι το αίτιο του beri beri είναι η έλλειψη της θειαμίνης. Πλέον αυτή η ασθένεια παρατηρείται σε τριτοκοσμικές χώρες, σε συνθήκες υποσιτισμού, και σε αλκοολικά άτομα, καθώς το αλκοόλ καταστρέφει τη βιταμίνη.

Η θειαμίνη παράγεται από φυτά, βακτήρια και μύκητες. Μεγαλύτερες ποσότητες βρίσκουμε στα τρόφιμα ολικής αλεύσεως, στους ξηρούς καρπούς και τα όσπρια, καθώς και στο χοιρινό. Ένα μέρος της βιταμίνης καταστρέφεται κατά το μαγείρεμα και την έντονη κατεργασία. Επίσης εχθροί της βιταμίνης είναι το αλκοόλ, το ωμό αυγό, τα ωμά ψάρια και η σόδα.

Οι δράσεις της στον οργανισμό είναι πολλαπλές. Συμμετέχει ενεργά στο μεταβολισμό., βοηθώντας το σώμα να πάρει ενέργεια απο τους υδατάνθακες,  σχετίζεται με τη λειτουργία των περιφερικών νεύρων,δρα ως συνένζυμο, επηρρεάζει την όρεξη, τη διάθεση, το μυικό τόνο και άλλα.

Συμπτώματα από την έλλειψη θειαμίνης:

• καρδιακή αρρυθμία
• καρδιακή ανεπάρκεια
• αδυναμία
• δυσκολίες στο βάδισμα,
• πνευματική σύγχυση 
• παράλυση
• βλάβη του νευρικού συστήματος
• αχρηστία των μυών.

Αν και γενικά θεωρείται μια "ασφαλής" βιταμίνη η λήψη πολύ υψηλών δόσεων (100 φορές πάνω από τη συνιστώμενη ποσότητα) μπορεί να επιφέρει ανεπιθύμητα αποτελέσματα: αδυναμία, πονοκέφαλοι, ερεθιστότητα , αϋπνία, ταχυκαρδία, ενώ ακόμα μεγαλύτερες δόσεις (1000 φορές πάνω από τη συνιστώμενη) μπορεί να οδηγήσει σε καταστολή του αναπνευστικού κέντρου, προκαλώντας ακόμα και το θάνατο. 

Σχετικοί σύνδεσμοι
Θειαμίνη Food-Info
Takaki Kanehiro Wikipedia